Golub-Dobrzyń znany i nieznany
Kapliczki przydrożne zaczęły powstawać w XV wieku, ale ich wznoszenie rozpowszechniło się na terenie kraju w XVII i XVIII wieku w okresie kontrreformacji. Częste były figury Chrystusa Frasobliwego oraz patronów prawie wszystkich popularnych imion.
W Golubiu w rozwidleniu ulic Zamkowej i Toruńskiej w XVIII wieku wzniesiono kapliczkę świętego Jana Nepomucena. Pierwsze wzmianki o niej pochodzą z roku 1752, drugą źródłową zapiskę zanotowano 20.10.1758 roku. Figura św. Jana Nepomucena znajdowała się w tym czasie pod daszkiem kapliczki. Był on często przedstawiany w kapliczkach przydrożnych oraz w ołtarzach kościelnych, tak jak np. jego obraz znajduje się w jednym z bocznych ołtarzy w kościele św. Katarzyny w Golubiu. Św. Jan Nepomucen urodził się w Czechach ok. 1345 roku, zamordowany został w Pradze 20.03.1393 roku przez króla czeskiego Wacława IV, gdyż, jak głosi legenda nie chciał ujawnić tajemnicy spowiedzi żony króla.
Św. Jan Nepomucen jest patronem spowiedników, szczerej spowiedzi, dobrej sławy, tonących, orędownikiem podczas powodzi.
Prawdopodobnie kapliczka została wzniesiona na miejscu zniszczonej podczas pierwszej wojny ze Szwedami (1626-1630) kaplicy św. Hipolita, która nosiła wezwanie św. Jerzego.
Na początku 1939 roku kapliczka została zniszczona przez Niemców. Po II wojnie światowej została odbudowana przez golubianina – Feliksa Królikowskiego. W 1947 została poświęcona przez miejscowego proboszcza. W odbudowanej kapliczce znajduje się obecnie figura św. Jana Chrzciciela.
W 1997 roku. Na postumencie figury umocowana została tablica z białego marmuru. W górnej części tablicy widnieje napis: pobudowana w XVIIIw., w środkowej części zamieszczono inwokację: „św. Janie Chrzcicielu módl się za nami”, w dolnej umieszczono napis: „odbudowano w 1947 roku”.
Figurą od 1989 roku do dnia dzisiejszego opiekuje się Pani Jadwiga Figurska.
W roku 2011 zdewastowano figurę św. Jana Chrzciciela, po latach udało się ją odrestaurować. Obecnie odnowiona znów przeżywa swoją świetność.
Na podstawie tekstu Ryszarda Kowalskiego opracowała Barbara Wasiluk.
