W 75. rocznicę zwycięstwa nad hitlerowskimi Niemcami: dwie daty zakończenia II wojny światowej
W ostatnich latach możemy oglądać w telewizji, jak również w Internecie, relacje z Moskwy, z urządzanych z niesamowitym rozmachem defilad wojskowych z okazji kolejnych rocznic zwycięstwa nad faszystowskimi Niemcami. Relacje te pokazywane są zawsze 9 maja, a my przecież obchodzimy Dzień Zwycięstwa nad III Rzeszą 8 maja. Skąd się zatem wzięła się ta rozbieżność i dlaczego my przez 70 lat zwycięstwo świętowaliśmy zakończenie II wojny światowej w Europie według daty ze Związku Sowieckiego? Wszystko to przez zamieszanie z podpisaniem kapitulacji Niemiec, którą sygnowano dwa razy. Najpierw stało się to 7 maja 1945 roku we francuskim Reims. Było to jednak kością w gardle dla Józefa Stalina. Wyraźnie zdenerwowało go to, że przy tak ważnym wydarzeniu uczestniczył reprezentujący najwyższe dowództwo radzieckie „tylko” generał artylerii Iwan Susłoparow. Na kategoryczne żądanie Stalina 8 maja w kwaterze marszałka Gieorgija Żukowa w Berlinie, powtórzono podpisanie bezwarunkowej kapitulacji Wehrmachtu i innych sił zbrojnych III Rzeszy. Obecni byli: amerykański generał Carl Spaatz, brytyjski marszałek lotnictwa Arthur Tedder oraz marszałek Gieorgij Żukow. Na uroczystość do Berlina generał Charles de Gaulle wysłał również swojego wysłannika. Zagroził on samobójstwem, gdyby odmówiono mu prawa do podpisania dokumentu i wywieszenia francuskiej flagi. Na to podpisujący akt kapitulacji (Wehrmachtu) w imieniu zwyciężonych Niemiec feldmarszałek Wilhelm Keitel odparł, że Francuz powinien złożyć podpis po obu stronach – składających i przyjmujących kapitulację. Po jeszcze pewnych przepychankach i złośliwościach w końcu obie delegacje późnym wieczorem złożyły swoje podpisy. Była wówczas w Berlinie 22:43, natomiast zgodnie z czasem moskiewskim było już po północy i zaczynał się w ZSRR 9 maja. Stąd wynikła różnica w świętowaniu pokonania nazizmu: 8 maja na Zachodzie oraz 9 maja w ZSRR oraz państwach satelickich, a później m.in. Rosji. W Polsce Ludowej zastanawiano się nad datą obchodzenia faktu zwycięstwa nad Niemcami. Oprócz daty 9 maja proponowano ustanowienie święta na dzień 8 maja (propozycja marszałka Michała Roli-Żymierskiego) oraz 10 maja (propozycja rządu). Ostatecznie w Polsce Narodowe Święto Zwycięstwa i Wolności zostało ustanowione na 9 maja 1945 roku decyzją Krajowej Rady Narodowej, której przewodził Bolesław Bierut. Święto obchodzone było uroczyście w latach 1946–1989, a w okresie 1945–1950 był to dzień wolny od pracy. Główne obchody przeprowadzano na Placu Zwycięstwa lub Placu Defilad w Warszawie. Obecnie nie ma już oficjalnych uroczystości organizowanych przez najwyższe władze państwowe, jednak w wielu miastach jednostki wojskowe wspólnie z władzami lub samorządami organizują własne obchody święta, które często połączone są z defiladami Wojska Polskiego. Oprócz tego nieregularnie żołnierze polscy biorą udział w paradach zwycięstwa w innych krajach. 70-letnia tradycja obchodów Dnia Zwycięstwa w Polsce ostatecznie – pod względem formalnym – została przerwana przez Sejm RP w kwietniu 2015 roku, kiedy uchwalono ustawę o Narodowym Dniu Zwycięstwa obchodzonym 8 maja, jednocześnie znosząc Narodowe Święto Zwycięstwa i Wolności obchodzone 9 maja. Początkowo planowano dla święta 8 maja nazwę Święto Zwycięstwa albo nawet całkowite zniesienie tego święta, tj. bez ustanawiania innego święta związanego z zakończeniem II wojny światowej. Pamiętajmy przy tym, że 8 maja 1945 roku to nie był jeszcze koniec II wojny światowej, jak często przyszło myśleć. Została jeszcze kwestia rozprawienia się z Japonią. Kapitulację Kraju Kwitnącej Wiśni podpisano dopiero 2 września 1945 roku
